Terroir Rías Baixas, un paraíso natural

As Rías Baixas galegas son unha rexión privilexiada para o cultivo da vide. O seu clima, a orografía, o solo e as súas variedades de uva autóctonas son factores que determinan o ecosistema vitivinícola dunha zona. Estas características definen e delimitan a vocación da Denominación de Orixe Rías Baixas para obter viños de calidade. O medio vitícola caracterízase pola conxunción de factores térmicos, hídricos e de iluminación, que se poden integrar en índices de maior ou menor complexidade. As cinco subzonas da Denominación de Orixe Rías Baixas (Condado do Tea, O Rosal, Ribeira do Ulla, Soutomaior, e Val do Salnés) sitúanse en zonas de máxima calidade, segundo o Índice integral térmico eficaz, que mide o potencial de calidade medio dun enclave vitivinícola.

O clima

A Denominación de Orixe Rías Baixas está integrada por completo na gran rexión atlántica, cuxa división é a liña Wagner (Wagner P., 1976). Por iso os viños desta DO se denominan viños atlánticos.

Os invernos na Denominación de Orixe Rías Baixas caracterízanse por borrascas atlánticas do oeste e suroeste, con frontes cálidas de aire frecuentemente tropical. Traen fortes precipitacións e son as determinantes dunhas temperaturas suaves e mesmo cálidas, con diferenzas moi pouco marcadas entre o día e a noite. Só as invasións de aire frío do Ártico, ou os períodos nos que os anticiclóns desvían frontes borrascosos cara ao norte, poden facer que as temperaturas nocturnas baixen o suficiente como para provocar xeadas.

Orografía

O SALNÉS, CHAIRA COSTEIRA

É un factor de gran influencia no que respecta á tendencia á erosión e ao grao de hidromorfía. Desde o punto de vista topográfico, o aspecto máis significativo da subzona do Val do Salnés é o predominio de terras baixas. Nela atópase a chaira costeira máis desenvolta de toda Galicia. Só en pequenos relevos residuais ou cara á periferia superan os 100 m de altitude.

CONDADO DO TEA E O ROSAL, UNHA FRONTEIRA DIFUSA

Pola súa banda, nas subzonas do Condado do Tea e O Rosal, entre as que non é doado establecer unha separación clara, a topografía caracterízase pola apertura morfolóxica do val do río Miño, especialmente a partir do Concello das Neves. Pero pode que o máis singular sexa a alternancia de interfluvios ou horst, e dos seus sucesivos afluentes como os ríos Deva, Termes, Tea, Louro e Tamuxe. Son, en xeral, cursos fluviais de curto percorrido, que nacen maioritariamente na dorsal galega e drenan pequenas depresións en dirección norte-sur orixinadas pola intensa fractura do terreo. Teñen en común un fondo plano e nos seus bordos escarpas rochosas que adoitan ser pronunciadas.

RIBEIRA DO ULLA E SOUTOMAIOR

Cun perfil orográfico similar, pero máis ao norte, no límite das provincias de Pontevedra e A Coruña, o val do río Ulla alberga os viñedos da Ribeira do Ulla.

A orografía de Soutomaior, a nosa subzona máis pequena, combina os cursos fluviais dos ríos Verdugo e Oitavén con cumes graníticos.

Os solos

O tipo de rocha predominante na Denominación de Orixe Rías Baixas, e case exclusivamente, é o granito. Só unha estreita franxa de rochas metamórficas afecta á subzona do Val do Salnés ao seu paso polo Concello de Sanxenxo, e polas do Rosal e Tomiño, na subzona do Rosal.

DEPÓSITOS CUATERNARIOS

Ademais, os depósitos cuaternarios que poden ser aluviais ou aluvial-coluviais son bastante frecuentes nas cinco subzonas (Condado do Tea, O Rosal, Ribeira do Ulla, Soutomaior e Val do Salnés). Así mesmo, na subzona do Val do Salnés, concretamente ao longo do río Umia, e no fondo da depresión meridiana que atravesa a comarca de norte a sur. Son depósitos de grava, area e arxilas (en Sanxenxo, Meaño, Cambados e Ribadumia), e depósitos limo-arxilosos nas marismas da desembocadura do Umia.

DEPÓSITOS SEDIMENTARIOS

Tamén nas subzonas do Condado do Tea e O Rosal existen abundantes depósitos sedimentarios recentes, entre os que destacan os bancais dos ríos Louro e Miño.

Ambas están moi relacionadas e das que se detectaron sete niveis.

XISTOS

Finalmente, na subzona da Ribeira do Ulla, os solos son fundamentalmente derivados de substratos graníticos. Nalgúns casos, a rocha nai é de carácter xistoso, que corresponde á ampla franxa de xistos que atravesa Galicia de norte a sur pola súa zona central. Nas partes máis baixas do río existen solos aluviais constituídos por materiais de depósito arrastrados pola corrente.

Subzonas

A Denominación de Orixe Rías Baixas engloba cinco subzonas: Condado do Tea, O Rosal, Ribera do Ulla, Soutomaior e Val do Salnés. Catro destas zonas sitúanse na provincia de Pontevedra, mentres que a subzona da Ribera do Ulla sitúase no límite das provincias de Pontevedra e A Coruña.

Todas apostan polas variedades autóctonas de cada zona, especialmente a Albariño, que representa máis do 96 % da produción. Estas variedades autóctonas son resistentes ás condicións meteorolóxicas adversas propias da zona e confiren a estes viños de marcado carácter atlántico unha auténtica calidade e orixe.

A Denominación de Orixe Rías Baixas está condicionada polo minifundismo propio de Galicia. Esta denominación conta na actualidade cunha superficie de 4.184 hectáreas, repartidas en máis de 22.500 parcelas. As mans sabias e expertas dos seus 5.046 viticultores apostaron pola viticultura tradicional, destacando o sistema de emparrado do que tamén podemos gozar se visitamos as Rías Baixas galegas.

Selo de calidade

Os distintos tipos de produtos amparados pola Denominación de Orixe Rías Baixas posúen un selo de calidade que os converte en viños únicos. As chamadas tiras que normalmente se colocan no dorso da botella teñen un holograma que as fai infalsificables e están numeradas, o que permite localizar a partida de viño á que pertence cada botella. Estas sinais garanten que estes viños superaron rigorosos controis antes de saír ao mercado.

Antes de que os viños das Rías Baixas cheguen aos consumidores, o órgano de control e certificación realiza unha serie de actividades de control, de acordo coa norma internacional UNE-EN ISO/IEC 17.065, que combinan auditorías completas na adega, coa recollida de mostras de cada depósito de viño que deberá pasar por un proceso de verificación, que consiste nunha análise organoléptica e fisicoquímica.

Só tras superar este rigoroso sistema de control, os viños obteñen o selo de calidade para saír ao mercado e que o consumidor final o poida identificar.